Karar Sayısı: 2017/10652

1/3/2017 tarihli ve 6872 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ekli “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yemen Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Anlaşmasının onaylanması; Dışişleri Bakanlığının 19/6/2017 tarihli ve 12513283 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 17/7/2017 tarihinde kararlaştırılmıştır.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
İLE
YEMEN CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
ARASINDA GÜMRÜK KONULARINDA İŞBİRLİĞİ
VE
KARŞILIKLI YARDIM ANLAŞMASI

Bundan sonra “Taraflar” olarak anılacak olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yemen Cumhuriyeti Hükümeti;

Gümrük mevzuatına karşı işlenen suçların, Tarafların Devletlerinin ekonomik, ticari, mali, sosyal ve kültürel çıkarlarına zarar verdiğini dikkate alarak;

Yasaklama, kısıtlama ve kontrol hükümlerinin uygulanmasının yanı sıra, eşyanın ithalatında veya ihracatında gümrük vergi, resim ve diğer harçlar ile ücretlerinin doğru bir şekilde tahakkuk ve tahsilinin sağlanmasının önemini dikkate alarak;

Gümrük mevzuatına karşı işlenen suçların önlenmesine ve ithalat veya ihracat vergi, resim ve diğer harçlarının doğru bir şekilde tahsilinin sağlanmasına yönelik çabaların, Tarafların Gümrük İdarelerinin işbirliği ile daha etkin hale getirileceğini dikkate alarak;

Kamu sağlığı ve toplum için bir tehlike teşkil eden uyuşturucu ve psikotrop maddelerin yasadışı trafiğinin mevcut çapından ve artma eğiliminden endişe duyarak;

İki taraflı karşılıklı yardımı teşvik eden Gümrük İşbirliği Konseyi’nin (Dünya Gümrük Örgütü) Tavsiyelerinin yanı sıra ilgili uluslararası anlaşma ve sözleşmelere de atıfta bulunarak;

Aşağıdaki konularda mutabakata varmışlardır:

TANIMLAR

MADDE 1

Bu Anlaşmada geçen:

a) “Gümrük Mevzuatı” deyimi, Gümrük İdareleri tarafından tahsil edilen Gümrük vergi, resim veya diğer harçlarıyla ya da Gümrük İdarelerinin uyguladığı yasaklama, kısıtlama veya kontrol tedbirleriyle ilgili olan, eşyanın ithalat, ihracat ve transiti veya diğer gümrük usulleri hakkındaki kanun ve yönetmeliklerle belirlenen hükümler;

b) “Gümrük vergi ve resimleri” deyimi, eşyanın ithalatı veya ihracatı sırasında veya eşyanın ithalatı veya ihracatıyla bağlantılı olarak tahsil edilen ancak miktar bakımından verilen hizmetlerin yaklaşık maliyeti ile sınırlı olan ücret ve harçları kapsamayan tüm gümrük vergileriyle, diğer vergi, resim, ücret ya da harçlar;

c) “Gümrük suçu” deyimi, Gümrük mevzuatının ihlali veya ihlaline yönelik teşebbüs;

d) “Uyuşturucu Maddeler” deyimi, 1961 Uyuşturucu Maddeler Tek Sözleşmesi’nin I. ve II. Listelerinde sıralanan doğal veya sentetik maddeler;

e) “Psikotrop Maddeler” deyimi, 1971 BM Psikotrop Maddeler Sözleşmesi’nin I., II., III. ve IV. Listelerinde sıralanan doğal veya sentetik maddeler;

f) “Prekürsörler” deyimi, 1988 BM Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Yasadışı Ticareti ile Mücadele Sözleşmesi’nin I. ve II. Listelerinde sıralanan uyuşturucu ve psikotrop maddelerin üretiminde kullanılan kontrollü kimyasal maddeler;

g) “Kişi” deyimi, gerçek ve tüzel kişiler;

h) “Gümrük İdaresi” deyimi, Türkiye Cumhuriyeti’nde, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı; Yemen Cumhuriyeti’nde ise, Yemen Gümrük İdaresi

anlamına gelir.

ANLAŞMANIN KAPSAMI

MADDE 2

1. İşbu Anlaşma uyarınca tarafların sağladığı tüm yardımlar, tarafların iç mevzuatına uygun olarak ve Gümrük İdarelerinin yetkileri ve mevcut kaynakları dâhilinde gerçekleştirilir.

2. Tarafların Gümrük İdareleri, gümrük suçlarının önlenmesi, soruşturulması ve bu suçlarla mücadele edilmesi hususlarında işbu Anlaşma’nın hükümlerine uygun olarak birbirleriyle işbirliği yapar ve birbirlerine yardım sağlarlar.

YARDIMIN KAPSAMI

MADDE 3

1. Taraflardan birinin Gümrük İdaresi’nin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi, aşağıdaki hususlar da dâhil olmak üzere gümrük mevzuatının uygulanmasını sağlamada yardımcı olabilecek, elinde mevcut bulunan tüm bilgileri iletir:

a) Gümrük vergi ve resimlerinin düzgün bir şekilde tahakkukunun sağlanması;

b) Eşya kıymetinin gümrük amaçları doğrultusunda doğru bir şekilde tahakkuk etmesi;

c) Eşyanın tarife sınıflandırılmasının ve menşeinin belirlenmesi.

2. Bu Anlaşma’da öngörülen yardım, bunlarla sınırlı olmamakla beraber, aşağıdaki konulara ilişkin bilgileri kapsar:

a) Her iki ülke ulusal mevzuatı uyarınca ve yasal ticaret kuralları ve hükümleriyle uyumlu olarak suçların önlenmesinde yararlı olabilecek kolluk faaliyetleri ve özellikle de suçlarla mücadelede kullanılan özel yollar;

b) Suç işlemede kullanılan yeni yöntemler;

c) Kolluk alanındaki yeni yardım ve tekniklerin başarılı bir şekilde uygulanmasından doğan gözlem ve bulgular;

d) Yolcu ve yük işlemlerine ilişkin teknikler ve geliştirilmiş yöntemler.

BİLGİ VE BELGELERİN KARŞILIKLI DEĞİŞİMİ

MADDE 4

1. Taraflardan birinin Gümrük İdaresinin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi, gümrük ve sevkiyat belgelerinin örneklerini; talep edildiğinde bunların onaylı suretlerini ve talepte bulunan Tarafın ülkesinde yürürlükte bulunan Gümrük mevzuatına karşı suç teşkil eden veya teşkil edebilecek olan, halen uygulanmakta olan veya planlanan faaliyetlerle ilgili bilgiyi sağlar.

2. Taraflardan birinin Gümrük İdaresinin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi, talepte bulunan Tarafın Gümrük İdaresine yapılan beyanı desteklemek amacıyla ibraz edilen resmi belgelerin gerçekliğiyle ilgili bilgileri sağlar.

MADDE 5

1. Taraflardan birinin Gümrük İdaresinin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi, aşağıdaki hususlara ilişkin bilgi sağlar:

a) Talepte bulunan Tarafın ülkesine ithal edilen eşyanın, talepte bulunulan Tarafın ülkesinden yasalara uygun olarak ihraç edilip edilmediği;

b) Talepte bulunan Tarafın ülkesinden ihraç edilen eşyanın, talepte bulunulan Tarafın ülkesine yasalara uygun olarak ithal edilip edilmediği.

2. Bu bilgilerde, eşyanın gümrüklenmesiyle ilgili gümrük işlemleri de belirtilir.

MADDE 6

1. Talepte bulunulan Tarafın Gümrük İdaresi, talep edilen bilgiye sahip değilse, kendi hesabına hareket ediyormuş gibi ve kendi Devletinin ülkesinde yürürlükte olan mevzuata uygun olarak bu bilgiyi elde etmek için gerekli adımları atar.

2. Talepte bulunan Tarafın Gümrük İdaresi, talepte bulunulan Tarafın yaptığı benzer bir talebi karşılayamayacak olması halinde, talebinde buna dikkat çeker. Bu talebin karşılanması, talepte bulunulan Tarafın Gümrük İdaresinin takdirindedir.

MADDE 7

1. Belgelerin asılları, ancak belgelerin onaylı ya da tasdikli nüshaları yeterli olmadığında talep edilir. Belgelerin temin edilen asılları, mümkün olan en kısa süre içinde iade edilir.

2. Talep edilen bilgiler, Talepte bulunan Tarafın belgelerin asıllarını ya da nüshalarını özellikle talep etmemesi halinde, bilgisayar ortamında iletilebilir. Bilgisayar ortamındaki bilgiler temin edildiğinde, bu bilgiler, bilgilerin yorumlanması ve kullanılması için gerekli bütün açıklamaları kapsar.

YARDIMA İLİŞKİN ÖZEL DURUMLAR

MADDE 8

Taraflardan birinin Gümrük İdaresinin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi, yetkisi ve mevcut kaynakları dâhilinde aşağıdakiler üzerinde kontrol sağlar:

a) Gümrük mevzuatına karşı suç işlediği bilinen veya suç işlediğinden şüphelenilen kişiler;

b) Gümrük suçlarına konu olduğu bilinen veya olduğundan şüphelenilen eşya;

c) Gümrük suçu işlemede kullanıldığı bilinen veya kullanıldığından şüphelenilen taşıma araçları.

HASSAS EŞYANIN YASADIŞI TİCARETİNE İLİŞKİN BİLGİLER

MADDE 9

1. Gümrük İdareleri, kendi inisiyatifleri çerçevesinde ya da talep üzerine, aşağıdakilerin yasadışı ticaretiyle ilgili olmak üzere, bir Akit Tarafın Gümrük mevzuatına karşı suç teşkil eden veya edebilecek olan, tasarlanan veya gerçekleştirilen her türlü faaliyet hakkındaki ilgili bilgileri birbirlerine temin ederler:

a) Silah, füze, patlayıcı ve nükleer maddeler;

b) Önemli tarihi, kültürel veya arkeolojik değer taşıyan sanat eserleri;

c) Uyuşturucu, psikotrop maddeler, prekürsörler ve zehirli maddeler ile çevre ve kamu sağlığı için tehlikeli maddeler;

d) Korsan ve taklit eşya;

e) Her iki ülke tarafından yasaklanması ve önlenmesi uygun görülen diğer eşya.

2. Bu Madde kapsamında alınan bilgiler, talepte bulunan Tarafın ilgili hükümet birimlerine iletilebilir. Ancak, bu bilgiler, üçüncü ülkelere iletilemez.

TALEPLERİN İLETİLMESİ

MADDE 10

1. Bu Anlaşma ile öngörülen işbirliği ve yardım, Tarafların Gümrük İdareleri tarafından sağlanır. Gümrük İdareleri, işbirliği ve yardımın belgelendirilmesi konusunda karşılıklı mutabakata varırlar.

2. Bu Anlaşma uyarınca talepler yazılı olarak yapılır. Talepler, taleplerin yerine getirilmesi için gerekli ekleri de içerir. İstisnai durumlarda, talepler sözlü olarak da yapılabilir, ancak sözlü talepler ivedilikle yazılı olarak teyit edilir.

3. Bu Maddenin 1. Fıkrası gereğince yapılan talepler aşağıdaki bilgileri içerir:

a) Talepte bulunan Gümrük İdaresi;

b) Varsa talep edilen tedbirler;

c) Talebin konusu ve gerekçesi;

d) Talebin konusu ile ilgili yasalar ve diğer yasal düzenlemeler;

e) Soruşturmayla ilgili gerçek ve tüzel kişilerle ilgili bilgi;

f) Talebin konusu ile ilgili unsurların bir özeti.

4. Talepler, talepte bulunulan Tarafın resmi dilinde, İngilizce ya da Fransızca dillerinde yapılır.

5. Bu Anlaşma’nın uygulanması için, Tarafların Gümrük İdareleri, iletişimden sorumlu memurları tayin eder ve bu memurların ad, unvan, telefon ve faks numaralarım içeren listeleri birbirlerine verirler. Gümrük İdareleri, soruşturma birimlerinin birbirleri ile doğrudan irtibat halinde olmalarına da izin verebilirler.

GÜMRÜK SORUŞTURMALARI

MADDE 11

1. Taraflardan birinin Gümrük İdaresi’nin talebi üzerine, diğer Tarafın Gümrük İdaresi, Talepte bulunan Tarafın ülkesinde yürürlükte bulunan Gümrük mevzuatına karşı suç teşkil eden veya edebilecek olan faaliyetlerle ilgili soruşturma başlatabilir. Soruşturmayı başlatan Taraf, bu soruşturmanın sonuçlarını, Talepte bulunan Tarafa bildirir.

2. Bu soruşturmalar, Talepte bulunulan Tarafın Devletinin ülkesinde yürürlükte bulunan Gümrük mevzuatı gereği yürütülür. Talepte bulunulan Gümrük İdaresi, soruşturmaları kendi hesabına hareket ediyormuş gibi yürütür.

3. Taraflardan birinin Gümrük İdaresi’nin memurları, özel durumlarda, diğer Tarafın Gümrük İdaresinin rızasıyla, Talepte bulunan Tarafın Gümrük mevzuatına ilişkin suçlarla ilgili soruşturmalarda yer almak üzere, diğer Tarafın ülkesinde bulunabilir.

4. Bu Madde’nin 3 üncü Fıkrası gereği Talepte bulunulan Tarafın ülkesinde bulunan Talepte bulunan Tarafın Gümrük İdaresinin memuru, sadece danışman sıfatıyla hareket edebilir ve hiç bir şekilde soruşturmalara ya da soruşturmayla ilgili işlemlere aktif olarak katılamadığı gibi, sorgulanan kişilerle de görüşemez.

BİLGİ VE BELGELERİN KULLANIMI

MADDE 12

1. Bu Anlaşma kapsamında alınan bilgi ve belgeler, idari ve soruşturmayla ilgili işlemlerle, adli işlemler sırasında kullanılabilir. Bu bilgi ve belgeler, bu Anlaşma’da belirtilen amaçlar dışında kullanılamaz. Söz konusu bilgi ve belgeler, başka amaçlarla ancak, bunları sağlayan Gümrük İdaresi’nin yazılı rızası ile kullanılabilir.

2. Bu Anlaşma uyarınca yapılan talepler ve verilen bilgiler gizlilik niteliğine sahiptir. Bu talep ve bilgiler gizli tutulur ve Talepte bulunan Tarafın ülkesinde yürürlükte olan mevzuat gereği aynı tür bilgi ve belgelere sağlanan korumadan yararlanır.

UZMAN VE TANIKLAR

MADDE 13

1. Taraflardan birinin Gümrük İdaresinin talebi üzerine ve mevcut kapasitesi ve ulusal mevzuatına uygun şekilde, diğer Tarafın Gümrük İdaresi, memurlarının, diğer Tarafın ülkesinde yürütülen adli işlemlerde uzman veya tanık olarak hazır bulunmalarına ve bu işlemlerde zaruri olabilecek dosyaları, belgeleri ya da diğer materyalleri ya da bunların onaylı suretlerini temin etmelerine izin verebilir.

2. Talepte bulunan Tarafın Gümrük İdaresi, bu Maddenin 1. Fıkrası uyarınca ülkesinde bulunan diğer Tarafın memurlarının ülkesinde bulundukları süre içerisinde kişisel güvenliklerinin korunması için gerekli bütün tedbirleri almak zorundadır. Bu memurların seyahat, günlük ve konaklama harcamaları, Talepte bulunan Tarafın Gümrük İdaresi tarafından karşılanır.

YARDIM SAĞLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN İSTİSNALARI

MADDE 14

1. Talepte bulunulan Gümrük İdaresi, yardımın kendi Devletinin egemenliğini, güvenliğini veya diğer önemli çıkarlarını ihlal edeceği ya da ulusal mevzuatıyla uyumsuz olduğu kanaatine varması halinde, bu Anlaşma çerçevesinde talep edilen yardımı sağlamayı tamamen veya kısmen reddedebilir veya talep edilen yardımı belirli şartlara bağlı olarak sağlayabilir.

2. Yardımın reddedilmesi halinde, reddetme nedeni, Talepte bulunan Tarafa gecikmeksizin yazılı olarak bildirilir.

TEKNİK YARDIM

MADDE 15

Gümrük İdareleri, üzerinde karşılıklı mutabakata vardıkları bir programla aşağıdaki hususlarda birbirlerine teknik yardım sağlarlar:

a) Kontrol için teknik ekipmanın kullanımında deneyim ve bilgi alışverişi;

b) Gümrük memurlarının eğitimi;

c) Gümrük konularında karşılıklı uzman değişimi;

d) Gümrük mevzuatının etkili bir biçimde uygulanması ile ilgili spesifik, bilimsel ve teknik bilgilerin karşılıklı olarak paylaşılması.

MASRAFLAR

MADDE 16

1. Taraflar; hükümet görevlisi dışındaki tanıkların masrafları, uzmanların ücretleri ve çevirmen masrafları haricinde, işbu Anlaşma’nın uygulanması sonucu ortaya çıkan masrafların geri ödenmesine ilişkin tüm taleplerinden genel olarak vazgeçerler.

2. Talebin yerine getirilmesi için önemli ve olağandışı mahiyette masrafların gerekmesi ya da gerekecek olması halinde, Taraflar, talebin yerine getirileceği koşulları ve masrafları karşılama şeklini tespit etmek için istişarede bulunurlar.

3. Bu Anlaşma’nın 15. Maddesi’nin uygulanmasıyla ilgili olarak oluşan masraflar, Gümrük İdareleri arasında yapılacak ilave müzakerelere tabidir.

YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ VE FESİH

MADDE 17

1. İşbu Anlaşma, Tarafların, Anlaşma’nın yürürlüğe girmesi için gerekli iç yasal usullerinin tamamlandığını birbirlerine diplomatik yollarla bildirdikleri son yazılı bildirimin alındığı tarihi takip eden otuzuncu günde yürürlüğe girer.

2. Bu Anlaşma, süresiz olarak akdedilmiştir. Taraflardan her biri, diplomatik kanallarla yazılı bildirimde bulunmak suretiyle bu Anlaşmayı feshedebilir ve Anlaşma, bu yönde bir bildirimin alındığı tarihten üç ay sonra fesholur.

3. İşbu Anlaşma Tarafların karşılıklı yazılı rızasıyla değiştirilebilir. Anlaşma’da yapılan değişiklikler, bu Madde’nin 1. Fıkrası’nda bahsedilen usullere uygun olarak yürürlüğe girer.

Bu Anlaşma Sana’a’da, 13 Mayıs 2013 tarihinde, tüm metinler eşit derecede geçerli olmak üzere Türkçe, Arapça ve İngilizce dillerinde ikişer nüsha halinde imzalanmıştır.

Yorum farklılığı olması halinde, İngilizce metin esas alınır.