Türkiye İhracatçılar Meclisinden (TİM) alınan yazıda, Dış Ticaret Haftası etkinlikleri kapsamında Başbakanımız Sayın Binali YILDIRIM, Ekonomi Bakanımız Sayın Nihat ZEYBEKCİ ve Gümrük ve Ticaret Bakanımız Sayın Bülent TÜFENKCİ’nin de bulunduğu bir toplantı esnasında TİM Başkanımız Mehmet BÜYÜKEKŞİ tarafından, nakliye acentelerinin ordino veya başka isimler altında tahsil edilen “evrak teslim ücreti” alımlarının kaldırılmasına yönelik taleplerin dile getirildiği; Başbakanımız tarafından söz konusu sorunun çözümü için Gümrük ve Ticaret Bakanımız Sayın Bülent TÜFENKCİ görevlendirilerek konuyla ilgili Bakanlıklar ile ortak çalışma başlatıldığı ifade edilmektedir.

Aynı yazıda devamla, ihracatımızın ana ve yardımcı hammaddelerinin ithal edildiği düşünüldüğünde, söz konusu uygulamanın maliyet ve zaman kaybına yol açtığı, ihracatımızın olumsuz etkilenmemesini teminen uygulamanın kaldırılmasına yönelik olarak TİM tarafından çalışmaların devam ettiği belirtilmektedir.

Türk Ticaret Kanunu’nun 21/2 maddesi “Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır” hükmüne amir olup, bu çerçevede nakliye acenteleri tarafından talep edilen söz konusu ödemelerin genellikle gümrük müşavirlerince yapıldığı ve 8 günlük itiraz süresi geçtiği için sonradan yapılan itirazların geçersiz sayıldığı bilinmektedir.

Bu itibarla, olası itiraz haklarının korunabilmesi için acentelere bu ödemelerin, gümrük müşavirleri tarafından “ihtirazi kayıt şerhi ile” yapılması önem arz etmekte olup, böylelikle gümrük müşavirlerinin ihtirazi kayıt ile yapacağı ödemelere ve bunlara ilişkin faturalara itiraz etme hakkı firmaya ait olacaktır. Gümrük müşaviri tarafından ihtirazi kayıtla yapılan ödeme akabinde herhangi bir ekstra maliyet olmaksızın Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) marifeti ile ödemeye ve buna ilişkin faturaya itiraz edilebilmekte ve düzenlenmiş olan fatura iade edilebilmektedir.

Nakliye acenteleri ana şirketin taşıma borcu ifasını yerine getirmek üzere yetkilendirilmiş firmalar olup, bunun karşılığı taşıma organizasyonundan masraflarını almakta ve uluslararası anlaşmalar doğrultusunda elinde bulundurdukları gümrükleme için gerekli vesaikleri talebi halinde alıcıya teslim etmekle yükümlüdür. Bu kapsamda taşıyıcı;

-Alıcıya (gönderilene) yükün varış yerine ulaştığını bildirmek, (ihbar) (Varşova /La Haye 13/2 hükmü, TSHK 114/2 md.)

-Türk Ticaret Kanunu’nun 860/2 maddesi gereği kendine verilmiş olan belgelerin kaybı veya yanlış kullanımından doğan zararların sorumluluğunu taşımak, (CMR 11/2 ve TTK taşımacılık hükümlerinin alındığı Alman Ticaret Kanunu 413. md. gereği)

-Taşıma borcunun ifasını Türk Borçlar Kanunu’nun 66. maddesi gereği yerine getirmekle, yükümlüdür.

Asılsız içerikli (ordino ve benzeri isimli içerik) sahte ve yanıltıcı isimler ile düzenlenmiş faturalar, maliye düzenlemelerinin yanı sıra Türk Medeni Kanunu 2.-3.-6. maddelerine aykırı olup, bu türden ödeme talepleri, Türk Ticaret Kanunu’nun “dürüstlük kuralına aykırı davranışlar” başlıklı 55. maddesine (7 ve 8) de aykırıdır.

Bilgilerinize sunulur.
İ.Cumhur İŞBIRAKMAZ
Genel Sekreter